Karta pobytu bez zezwolenia na pracę

19 października 2021 r. w Polsce pojawiła się ustawa, która powinna być przełomowa dla pracujących w Polsce Ukraińców oraz innych obcokrajowców. Karta pobytu nie będzie powiązana z konkretnym pracodawcą. Ukraińcy znacznie łatwiej będą mogli zmienić pracę i nie będą musieli ubiegać się o nową kartę pobytu, jak to jest obecnie.

Teraz cudzoziemiec posiadający zezwolenie na pobyt czasowy z tytułu pracy (karta pobytu czasowego) przy zmianie pracodawcy musi wystąpić o nową kartę pobytu. Złożenie nowego wniosku to nie tylko dodatkowe środki pieniężne (od 640 zł do 2000 zł), ale także długi okres oczekiwania – od roku do dwóch lat, a czasem więcej. W czasie oczekiwania decyzji obcokrajowiec nie zawsze może pracować legalnie.

Nowe zmiany. Karta pobytu będzie dla wszystkich bez odniesienia do pracodawcy

Mówiąc wprost, wystarczy dostać pierwszą kartę pobytu a przy zmianie miejsca pracy nie występować o kolejna kartę, ponieważ obecna zostaje ważna, lecz tylko uzyskać nowe oświadczenie (zezwolenie) o pracę oraz umowę od nowego pracodawcy żeby legalnie zacząć nową pracę.

Na początek musimy poczekać na uchwalenie ustawy. Po przyjęciu zostanie opublikowana w Dzienniku Ustaw i wejdzie w życie 14 dni po publikacji. Miejmy nadzieję że to się odbędzie do końca 2021.

Co to oznacza dla pracownika?

Po otrzymaniu karty pobytu czasowego będzie ona ważna przez okres wydania. Przy zmianie pracy nie będzie musiał powiadamiać Urząd Wojewódzki o zmianie pracodawcy i prosić o anulowanie dotychczasowej karty (tak jak jest to obecnie wymagane), nie będzie musiał również składać do Urzędu nowego wniosku z kompletem dokumentów, wydawać na to pieniędzy i czekać długi czas na otrzymanie nowej karty.

Czy zmienią się terminy wydawania kart?

W tej chwili nie wiadomo. Najprawdopodobniej tak, ale nie od razu. Teoretycznie ilość wniosków z czasem powinna się zmniejszyć, ponieważ wszyscy osoby zmieniajace pracę (a takich osób jest dużo) nie będą składać nowych wniosków.



Natomiast oczekuje się że wszyscy osoby pracujący w Polsce nielegalnie będą chcieli zalegalizować swoją pracę poprzez złożenie wniosku o kartę pobytu, a to może znacząco zwiększyć liczbę wniosków oraz czas oczekiwania na kartę.

Również najprawdopodobniej, tak jak teraz, wiele będzie zależało od województwa, w którym będzie złożony wniosek o zezwolenie na pobyt czasowy.

Przyczyną zmian brak Ukraińców do pracy?

Polska potrzebuje pracowników, jednak statystyki pokazują, że Ukraińcom już nie śpieszy się do pracy w Polsce. Liczba osób chcących pracować w Polsce znacznie spadła, a pracownicy ze Wschodu wybierają inne kraje UE. Jeżdżą tam, gdzie płacą więcej, w szczególności do Czech, Niemiec, Holandii itp.

Jakie obecnie są rodzaje kart pobytu z możliwością obcokrajowcom pracować w Polsce bez uzyskania zezwoleń na pracę?

Przeważnie pracowników interesują karty pobytu czasowego bez t. zw. odniesienia do pracy. Czy istnieją takie karty pobytu? Tak, jednak warunki ich uzyskania są dość specyficzne. W pierwszym przypadku taka karta jest wydawana osobom będącym żoną lub mężem (małżonkiem) obywatela polskiego.

Karta pobytu na podstawie małżeństwa z obywatelem polskim

W tym przypadku przez pierwsze dwa lata np. Ukraińiec, który poślubił Polkę, dostaje kartę pobytu czasowego na podstawie małżeństwa z obywatelką RP. Dopiero dwa lata później ten obywatel Ukrainy może ubiegać się o zezwolenie na pobyt stały na podstawie małżeństwa. Odbywa się to w ten sposób po to, aby nie było oszustw z zawarciem fałszywych ślubów. Ta karta pobytu czasowego daje cudzoziemcowi prawo do pracy bez dodatkowych zezwoleń, oświadczeń itp.

Karta pobytu na podstawie łączenia z rodziną

Jeśli Ukrainiec posiada Kartę Polaka i na jej podstawie uzyskał kartę stałego pobytu lub jeśli Ukrainiec uzyskał zezwolenie na pobyt stały na innych warunkach, ma prawo złożyć dokumenty do połączenia się z rodziną i wtedy jego żona otrzyma pobyt czasowy oparty na połączeniu się z rodziną.



Karta ta zapewnia pełny dostęp jego żonie do rynku pracy, czyli możliwość pracy bez dodatkowych zezwoleń. Czyli tak naprawdę niewiele różni się od karty stałego pobytu, jedynie, jest wydawana tylko na wielie krótszy okres (2-3 lata) i nie daje prawa do ubiegania się o obywatelstwo na podstawie uznania się za obywatela polskiego w krótkim czasie, jak w przypadku z kartą pobytu stałego (o wniosku do Prezydenta o nadanie obywatelstwa na razie nie mówimy).

Karta pobytu czasowego po ukończeniu polskiej uczelni

Jeśli obcokrajowiec ukończył polską uczelnię wyższą, z mocy prawa ma pełny dostęp do rynku pracy bez dodatkowych zezwoleń. Aby otrzymać pierwszą kartę pobytu musi jednak podjąć pierwszą pracę i otrzymać pierwszą kartę czasowego pobytu na podstawie pracy. Wtedy ta karta wraz z dyplomem z polskiej uczelni da mu/jej pełny dostęp do rynku pracy.

Karta pobytu stałego

Może to trochę trollowanie, ale jeśli wziąć pod uwagę tylko samo sformułowanie „karta pobytu bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę”, to formalnie taką kartą pobytu jest karta pobytu stałego. Karta rezydenta Unii Europejskiej również formalnie podpada pod tę opcję.

Wiem, że prawdopodobnie trafiliście na tę stronę z nadzieją na otrzymanie odpowiedzi „Tak” na pytanie, „Czy może obcokrajowiec swobodnie zmienić pracodawcę z kartą czasowego pobytu bez wymiany karty?„. W niedalekiej przyszłości stanie się to możliwe. Czekamy na przyjęcie i publikację odpowiedniej ustawy.

W jaki sposób na dzień dzisiejszy obcokrajowiec może zmienić pracodawcę, jeśli ma już kartę pobytu czasowego, można przeczytać szczegółowo w tym artykule.